Pytanie nadesłane do redakcji
Od 2 lat przyjmuję lek przeciwdepresyjny - Remirta ORO (mirtazapinę) 30 mg dziennie oraz Ketrel 200 mg dziennie. W najbliższej przyszłości planujemy z żoną dziecko. Czy zażywanie tych leków może mieć wpływ na moją płodność i późniejszy rozwój dziecka?
Odpowiedziała
dr med. Joanna Borowiecka-Karpiuk
Specjalista psychiatra, psychoterapeuta
Centrum Dobrej Terapii
Dane z badań przedklinicznych mirtazapiny, które obejmują między innymi badanie toksycznego wpływu danego leku na reprodukcję, nie wskazują na szczególne zagrożenie dla człowieka. Także w badaniach na zwierzętach nie wykazano toksycznego wpływu maksymalnej dawki terapeutycznej mirtazapiny stosowanej u człowieka (w odpowiednim przeliczeniu na dawkę stosowaną dla zwierząt) na ich płodność. Nie przeprowadzono randomizowanych badań dotyczących wpływu stosowania mirtazapiny u mężczyzn ojców zażywających lek przed poczęciem dziecka i w okresie, w którym doszło do poczęcia dziecka na działanie teratogenne, natomiast ograniczone dane dotyczące stosowania mirtazapiny u kobiet w ciąży nie wykazały zwiększonego ryzyka wad wrodzonych, a badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego o znaczeniu klinicznym. Jeśli zaś chodzi o kwetiapinę, to nie ustalono jej bezpieczeństwa u kobiet w ciąży, natomiast badania prowadzone na zwierzętach nie wskazują na szkodliwość kwetiapiny w tym zakresie. Nie ma takich randomizowanych badań dla mężczyzn ojców przyjmujących lek przed poczęciem dziecka i w okresie, w którym doszło do poczęcia dziecka.
Niemniej w praktyce klinicznej stosowane są różne podejścia do leczenia farmakologicznego mężczyzn planujących potomstwo - w zależności od dotychczasowego przebiegu choroby, ich aktualnego stanu klinicznego oraz stosowanych leków. Takie decyzje podejmuje, wraz z pacjentem, prowadzący lekarz psychiatra. Zazwyczaj, jeśli ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest wskazane zmniejszenie dawki, zmiana czy odstawienie leku - starający się o potomstwo mężczyzna nadal zażywa je w dotychczasowy sposób. Jeśli natomiast, biorąc pod uwagę powyższe dane, istnieje taka możliwość, to dąży się do zmiany, zmniejszenia dawki lub odstawienia leku na okres co najmniej 2,5-3 miesięcy przed planowanym poczęciem (co wynika z cyklu spermatogenezy, tj. tworzenia się nowych plemników). Warto też zwrócić uwagę na fakt, że zażywający leki i planujący potomstwo mężczyzna może także wykonać badanie nasienia oceniające między innymi ilość, budowę i żywotność plemników, co z kolei daje dalsze informacje o jego potencjalnej płodności.