26 czerwca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii, znany także jako Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Nadużywaniu Środków Odurzających i ich Nielegalnemu Handlowi. Jego celem jest wzmocnienie działań na rzecz przeciwdziałania nadużywaniu narkotyków i leków.
Dzień ten został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 7 grudnia 1987 roku.
Fot. iStock
Narkomania wśród nieletnich
Według badania ankietowego przeprowadzonego w ramach międzynarodowego projektu „European School Survey Project on Alcohol and Drugs” co czwarty nastolatek w wieku 15-16 lat przynajmniej raz w życiu używał marihuany. W czasie ostatnich 12 miesięcy odsetek ten wynosił 19%, a w perspektywie 30 dni od przeprowadzenia badania co dziesiąty nastolatek stosował marihuanę.
Jednocześnie jest to najbardziej popularny i najłatwiej dostępny narkotyk wśród nieletnich.
Jak młodzi ludzie argumentują fakt sięgania po marihuanę i inne środki odurzające?
- chcą zintensyfikować przeżywaną radość;
- chcą być bardziej otwarci na otoczenie, a narkotyki mają to ułatwić;
- chcą zintensyfikować przeżywane różnorakie doświadczenia;
- ponieważ mają trudności z koncentracją;
- ponieważ chcą przeżyć „urwanie filmu”.
Co warto wiedzieć, aby ochronić swoje dziecko przed narkotykami?
- znać prawa rządzące rozwojem dziecka;
- budować dobrą relację z dzieckiem;
- znać powody, dla których młodzież mogłaby sięgać po narkotyki;
- być konsekwentnym w przestrzeganiu panujących zasad;
- mieć rzetelną wiedzę na temat narkotyków;
- dawać osobisty przykład prowadzonego zdrowego trybu życia;
- rozmawiać z dzieckiem na temat skutków i zagrożeń z używania narkotyków.
Jakie niespełnione potrzeby chcą zagłuszyć młodzi, sięgając po narkotyki?
- poczucie więzi i przynależności do rodziny - nie bez powodu większy problem z uzależnieniem mają osoby, których relacje w domu są słabe lub nie ma ich wcale;
- poczucie własnej wartości - młody człowiek potrzebuje wsparcia i docenienia w różnych sytuacjach życiowych. Boją się odrzucenia i skrytykowania ich działań i pasji;
- wiarygodności - jeśli rodzice nie są autentyczni w relacji z dzieckiem, to wtedy ono czuje się oszukane. Aby zagłuszyć uczucia z tym związane (lęk, niepewność, zawód), może sięgnąć po narkotyki;
- sprawiedliwe traktowanie - w sytuacji, gdy młody człowiek czuje się traktowany niewłaściwie przez rodziców, nauczycieli czy grupę rówieśniczą, szuka ujścia w chwilowej przyjemności, jaką dają substancje psychoaktywne;
- poszanowanie intymności i dyskrecji - młody człowiek musi mieć pewność, że granice jego prywatności są szanowane przez wszystkich.
Bariery porozumienia z dzieckiem, mogące przyczynić się do chęci używania narkotyków
- brak umiejętności słuchania;
- przerywanie rozmowy;
- nieskupianie się na tym, co mówi dziecko, także niewerbalnie;
- brak chęci zrozumienia jego punktu widzenia;
- krytykowanie, wyśmiewanie;
- krzyk, przemoc fizyczna i psychiczna;
- brak czasu na rozmowy, wymiana zdawkowych komunikatów;
- lekceważenie problemów młodego człowieka.
Niektóre rodzaje narkotyków:
- marihuana;
- skun;
- haszysz, olej haszyszowy;
- halucynogeny;
- crack;
- kokaina;
- heroina;
- tabletki ecstasy;
- LSD;
- kompot, tzw. polska heroina;
- środki wziewne: solwent, „budzio”, „rozpuchol”;
- dopalacze.
Niepokojące sygnały, które mogą wskazywać na problem dziecka z narkotykami:
- dziecko izoluje się od rodziców, nie chce rozmawiać;
- unika kontaktów, spotkań;
- pojawiają się problemy w nauce i relacjach z rówieśnikami;
- rozdrażnienie, niecierpliwość, agresja, pobudzenie lub nadmierna ospałość;
- ma nowych znajomych, o których nie chce mówić, nocuje u nich lub wymyka się do nich;
- ma nadmierny apetyt lub jego całkowity brak;
- ma przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice i przewlekły katar;
- w pokoju dziecka dziwnie pachnie lub znajdują się nowe przedmioty - proszki, pastylki, opalona folia aluminiowa, chemikalia, leki bez recept;
- z domu znikają rzeczy wartościowe lub pieniądze;
- dziecko weszło w konflikt z prawem lub działa na granicy prawa.
Co robić, jeśli dziecko sięga po narkotyki?
- nie wolno działać pod wpływem emocji, zwłaszcza, gdy dziecko jest odurzone;
- trzeba przedstawić konsekwencje używania narkotyków: prawne, psychiczne, zdrowotne, społeczne;
- nie wolno ufać zapewnieniom, że to tylko jeden raz lub „to tylko trawka”;
- nie należy chronić dziecka przed konsekwencjami jego zachowań i decyzji;
- nie należy dziecka tłumaczyć przed nauczycielami, rodziną i znajomymi;
- jeśli dziecko zdecyduje się na terapię, potrzebuje ogromnego wsparcia ze strony rodziny;
- należy skorzystać z pomocy doświadczonych specjalistów: psychologów, psychiatrów, pedagogów specjalizujących się w temacie uzależnień.
Gdzie uzyskać pomoc?
Na terenie kraju działa ponad 1500 placówek świadczących nieodpłatną pomoc prawną na etapie przedsądowym dla osób uzależnionych od narkotyków. Do takiej pomocy mają szczególnie prawo:
- osoby, którym zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej;
- osoby fizyczne posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny;
- osoby posiadające zaświadczenie o byciu kombatantem lub ofiarą represji wojennych;
- osoby posiadające legitymację weterana;
- osoby przed ukończeniem 26. roku życia;
- osoby po ukończeniu 65. roku życia;
- osoby, które w wyniku wystąpienia klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej lub awarii technicznej znalazła się w sytuacji zagrożenia lub poniosła straty.
Dokładny wykaz placówek świadczących pomoc znajduje się pod adresem: https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/pl/nieodplatna-pomoc-prawna/mapa-punktow-pomocy/
Więcej informacji na temat środków odurzających:
http://www.narkomania.org.pl
http://www.unodc.org/listenfirst/
http://www.dopalaczeinfo.pl
