Alkohol (etanol, alkohol etylowy) jest najpowszechniej stosowaną w Polsce używką. Uzależnienie od alkoholu pozostaje jednym z najistotniejszych problemów społecznych. W 1998 roku jedynie 19% osób dorosłych deklarowało abstynencję, natomiast w roku 2014 abstynencję w ciągu ostatnich 12 miesięcy zadeklarowało 28% badanych. Odsetek pijącyh kobiet zmniejszył się z około 66% w 2009 roku do 63% w roku 2014, u mężczyzn - analogicznie z 85% do 83%.
Fot. pixabay.com
Jakiej części polskiego społeczeństwa dotyczy problem alkoholowy? Ilu jest w Polsce „alkoholików”?
Szacuje się, że w Polsce żyje około 900 tysięcy osób uzależnionych od alkoholu, spośród których możliwość leczenia ma nieco ponad 30%. We współczesnej nomenklaturze medycznej całkowicie zarzucono używanie słowa „alkoholik” na rzecz określenia „osoba uzależniona”. Problem alkoholowy nie dotyczy jedynie osób z rozpoznaniem uzależnienia – istnieje grupa osób pijących szkodliwie lub ryzykownie, która według szacunków liczy kolejne 2 miliony. Według definicji proponowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) picie szkodliwe oznacza „taki wzorzec spożycia, który już powoduje szkody zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne, ale również psychologiczne i społeczne, przy czym nie są spełnione kryteria uzależnienia od alkoholu”. Natomiast picie ryzykowne to „spożywanie nadmiernych ilości (jednorazowo i łącznie w określonym czasie), niepociągające za sobą aktualnie negatywnych konsekwencji, przy czym można oczekiwać, że konsekwencje te pojawią się, o ile obecny model picia alkoholu nie zostanie zmieniony”.
Problemowe używanie alkoholu ma ogromny wpływ na środowisko osób pijących, zwłaszcza na ich rodziny. Związane z tą używką szkody zdrowotne, psychologiczne, społeczne i ekonomiczne dotyczą niemal 4 milionów osób – dzieci i dorosłych. Z tej grupy profesjonalną pomoc otrzymuje jedynie 10% potrzebujących.
Jakie mogą być skutki nadmiernego picia alkoholu?
Niektóre następstwa używania alkoholu pojawiają się już po jednorazowym jego spożyciu, inne rozwijają się w wyniku długotrwałego stosowania tej używki. W psychiatrii wyróżnia się następujące zaburzenia związane z piciem alkoholu:
- ostre zatrucie alkoholem,
- uzależnienie od alkoholu,
- zespół abstynencyjny,
- zaburzenia psychotyczne związane z alkoholem,
- zaburzenia depresyjne wywołane alkoholem,
- zaburzenia afektywne dwubiegunowe wywołane alkoholem,
- zaburzenia lękowe wywołane alkoholem,
- zaburzenia snu wywołane alkoholem,
- dysfunkcje seksualne wywołane alkoholem,
- zaburzenia neuropoznawcze wywołane alkoholem,
- choroby somatyczne spowodowane używaniem alkoholu.