Pytanie nadesłane do redakcji:
Moja przyjaciółka w wieku 65 lat zapadła na ciężką depresję. Długo się broniła przed braniem leków, w końcu została umieszczona w klinice psychiatrycznej. Po 4 miesiącach brania leków nadal widzi wszystko na czarno. Miesiąc temu wyszła ze szpitala, dalej berze leki, a jej stan jest coraz gorszy. Jak to jest, że te leki jej nie pomagają? Czy są przypadki nieuleczalne?
Odpowiedziała:
Dr n. med. Joanna Borowiecka-Kluza
Specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii MindArt, Kraków
Leczenie farmakologiczne epizodu depresyjnego (potocznie nazywanego depresją) u około 1/3 pacjentów po pierwszej kuracji nie przynosi zadowalających efektów. U około 2/3 osób z tej grupy obserwuje się poprawę po zmianie leku. Jednak u około 5—15% chorych, nawet pomimo wielokrotnych zmian leków, czy rozszerzenia kuracji o inne, dodatkowe leki - terapia nadal nie przynosi efektu.
Kiedy co najmniej dwie prawidłowo prowadzone terapie lekami przeciwdepresyjnymi z różnych grup, w odpowiedniej dawce, stosowane przez odpowiedni czas nie przynoszą znaczącej poprawy - mówimy o depresji lekoopornej. Stany takie wymagają zastosowania specjalnych strategii farmakologicznych zwiększających skuteczność leczenia. Czasami optymalnym rozwiązaniem jest terapia elektrowstrząsowa.
W opisywanym przypadku, bez rozeznania strategii farmakologicznych wykorzystanych u pacjentki i wykluczenia innych przyczyn jej stanu psychicznego (zdrowie somatyczne, sytuacja osobista, rodzinna, stosowanie się do zaleceń lekarskich) nie można ocenić, czy jest to depresja faktycznie oporna na leczenie.
Jednak, niezależnie od pełnej diagnozy, należy zwrócić tu jeszcze większą uwagą na inne niż farmakologiczne aspekty leczenia depresji: na sytuację rodzinną, socjalną, niedawne i aktualne wydarzenia życiowe, czy też aspekt samotności i możliwości wsparcia ze strony bliskich. Warto także zasugerować możliwość skorzystania z profesjonalnych technik terapeutycznych w wymiarze wsparcia indywidualnego lub grupowego dla osób starszych.
Bardzo istotna jest poza tym analiza stanu zdrowia somatycznego pacjentki oraz otrzymywanych przez nią leków niepsychiatrycznych – uporczywe utrzymywanie się objawów depresyjnych u osób starszych może być wynikiem obecności niezdiagnozowanych lub nieskutecznie leczonych chorób, a także efektem niekorzystnych interakcji pomiędzy przyjmowanymi lekami.
