Pytanie nadesłane do redakcji
Mam diagnozę ChAD (choruję od około 4 lat). Natomiast od dziecka cierpiałam na takie objawy, jak omamy wzrokowe, głosy i urojenia różnych treści. Czy jest możliwe, że od dziecka cierpię na schizofrenię, a po tylu latach przybrała ona taki przebieg, że przypomina ChAD?
Odpowiedziała
dr n. med. Joanna Borowiecka-Karpiuk
specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii
W obrazie choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD) mogą się zawierać objawy psychotyczne, w tym halucynacje (omamy) wzrokowe i słuchowe oraz urojenia o adekwatnej do danej fazy chorobowej i jej nasilenia treści. Objawy te mogą występować zarówno w fazie epizodu depresji, jak i epizodu manii. Jeśli zaś długotrwale utrzymują się w okresie wyrównanego nastroju i napędu psychoruchowego, prawidłowej pełnej orientacji, warto w różnicowaniu diagnostycznym oprócz ChAD wziąć także pod uwagę zaburzenia schizoafektywne, czy zaburzenia ChAD nałożone na zaburzenia schizotypowe, czy zaburzenia osobowości. Niemniej, jeśli rozpoznano u Pani ChAD, to znaczy, że obraz tej choroby jest dominujący - jak wynika z pytania - przynajmniej przez ostatnie 4 lata.
Z pytania nie wynika, czy opisywane przez Panią „omamy i urojenia od dziecka” diagnozowane były wtedy przez lekarza psychiatrę, czy tylko przez Panią. Jeśli opisane przez Panią omamy i urojenia w dzieciństwie diagnozował lekarz, to w dokumentacji medycznej z tego okresu będzie miała Pani także dokładne ustalone wtedy rozpoznanie. Jeśli jednak to Pani uważa, na podstawie własnego doświadczenia, bez badania lekarskiego, że od dziecka cierpiała na „omamy” i „urojenia” - to bez pełnego badania psychiatrycznego i wywiadu na temat Pani zdrowia psychicznego, początku i przebiegu zachorowania, nie można domniemywać, czy w dzieciństwie cierpiała Pani na schizofrenię, czy inne zaburzenia psychiczne. Ważna jest tu między innymi pełna wiedza na temat przeżywanych wtedy przez Panią objawów, ich rodzaju (np. dokładnie, jakie głosy, czyje, o jakiej treści itd.), początku, rozwoju, stopnia ich nasilenia, ustępowania i nawrotowości, związku z różnymi wydarzeniami życiowymi, sytuacjami rodzinnymi, szkolnymi, z nastrojem, poziomem przeżywanego lęku, cechami osobowości, sposobami radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i emocjami, ewentualnymi myślami natrętnymi, ewentualnymi współwystępującymi w tamtym okresie chorobami somatycznymi (np. nadczynność lub niedoczynność tarczycy), czy stosowanymi wtedy lekami lub ewentualnymi używkami. Ważna jest także wiedza na temat reakcji na te objawy osób w Pani dzieciństwie najbliższych - rodziców lub opiekunów, ich sposobów radzenia sobie z tymi objawami (m.in. czy zaprowadzili Panią do lekarza psychiatry lub psychologa - jeśli tak będzie dostępna stosowna dokumentacja). Ważna jest także reakcja nauczycieli w szkole na Pani zachowanie, wypowiedzi, ewentualne trudności w nauce, czy załamanie linii życiowej.
Na koniec należy podkreślić, że warto skonsultować opisane przez Panią pytania i wątpliwości z prowadzącym Panią lekarzem psychiatrą na najbliższej wizycie.