Pytanie nadesłane do redakcji
Czy schizofrenia będzie kiedyś uleczalna? Badacze pracują nad nowymi genami odpowiedzialnymi za schizofrenię, powstaje nowy lek na objawy negatywne, co świadczy o tym, że życie schizofrenika stanie się lepsze. Słyszałam też, że depresja i schizofrenia będą wykrywane we krwi. Jeśli schizofrenia będzie uleczalna, to kwestia jakiego czasu? Czy szykuje się coś pragmatycznego wśród badań prowadzonych przez naukowców? Czy zmieni się coś na lepsze? Trudno dotrzeć do takich informacji przez Internet, ale może naukowcy już pracują nad czymś doskonałym? Chciałabym wiedzieć coś więcej, pytam, bo bardzo chcę się wyleczyć. Dziękuję.
Odpowiedział
lek. med. Paweł Brudkiewicz
Specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii
Schizofrenia, która jeszcze kilkadziesiąt lat temu była niemal w pełni tajemniczą chorobą, obecnie jest coraz lepiej poznana. Istnieje wiele wiarygodnych koncepcji dotyczących jej rozwoju i przebiegu, które się wzajemnie nie wykluczają, a wręcz uzupełniają. Mnogość tych koncepcji wskazuje na złożoność choroby, jaką jest schizofrenia, część badaczy wręcz uważa, że jest to zespół chorób o podobnym, jednak nieidentycznym przebiegu. Równocześnie istnieje wiele innych znaków zapytania dotyczących przyczyn schizofrenii i czynników wpływających na jej wystąpienie i przebieg, w tym - na ryzyko nawrotów.
Obecnie prowadzi się intensywne, szeroko zakrojone i bardzo zróżnicowane badania naukowe nad schizofrenią. Trwają prace badawcze nad przyczynami choroby - z tym obszarem wiążą się poszukiwania innowacyjnych leków. Przykładem mogą być badania nad nowymi substancjami oddziałującymi na inne niż dotąd szlaki neuroprzekaźnikowe (np. glutaminergiczny). Obecnie w fazach II i III badań klinicznych jest cały szereg innowacyjnych leków, z niecierpliwością czekamy na ich wyniki. Podejmowane są próby lepszego definiowania osób będących w grupach ryzyka, wczesnych interwencji na etapie objawów prodromalnych (ale przed wystąpieniem objawów choroby), wczesnego rozpoznawania schizofrenii i szybkiego wdrażania skutecznego leczenia działania te mają na celu poprawę rokowania, bo jak obecnie wiadomo, im wcześniej wdroży się odpowiednie leczenie, tym szkody związane ze schizofrenią są mniejsze, a prognoza lepsza (podobnie jak w innych dziedzinach medycyny). Cały szereg prac dotyczy obszarów psychologicznych, najbardziej obiecujące odkrycia dotyczą sfery poznawczej, co również wiąże się z badaniami nad nowymi lekami, a równocześnie z udoskonalaniem metod psychoterapii.
Badania z obszaru genetyki i neurofizjologii dążą między innymi do identyfikacji różnych postaci schizofrenii, tak aby w przyszłości możliwe było bardziej zindywidualizowane leczenie, oparte na wiarygodnych markerach biologicznych. Na świecie obserwuje się również rozwój rozwiązań instytucjonalno-organizacyjnych, co zapewnia coraz większej liczbie pacjentów optymalne warunki do powrotu do satysfakcjonującego funkcjonowania.
Równocześnie już teraz wielu pacjentom jesteśmy w stanie zapewnić coraz lepsze leczenie. Wymaga to ścisłej współpracy z zespołem terapeutycznym, tak aby optymalnie dobierać metody terapii, obserwować ich wyniki i korygować postępowanie aktualnie do bieżącej sytuacji. Dążymy wraz z pacjentem i jego bliskimi do jak najlepszego poznania jego choroby, tak aby np. jak najwcześniej wykrywać pierwsze oznaki pogorszenia. Wówczas często możliwe jest takie dostosowanie leczenia, dzięki któremu nie dochodzi do znaczącej destabilizacji życia i funkcjonowania pacjentów. Czasami na przeszkodzie stają niepełny i zmieniający się wgląd oraz świadomość choroby (jedna z cech schizofrenii), co sprawia, że pacjent może mieć niechętny, a przynajmniej ambiwalentny stosunek do leczenia. Dlatego od początku procesu terapeutycznego należy dbać o to, by relację między zespołem terapeutycznym, pacjentem i jego bliskimi budować na jak największym wzajemnym zrozumieniu i zaufaniu, co może być pomocne w chwilach kryzysu i utraty wiary bądź chęci do leczenia.
