Pytanie nadesłane do redakcji
Choruję na schizofrenię, oprócz tego mam też lęki społeczne. Przepisano mi do doraźnego stosowania Zomiren SR w dawce 0,5 mg. Stosuję go 2 razy w tygodniu, gdy mam gorsze dni w dawce 0,5 mg od ok. 2 lat. Czy nie grozi mi uzależnienie (objawy uzależnienia) przy stosowaniu tego leku w takiej dawce i czasie?
Odpowiedziała
dr med. Joanna Borowiecka-Karpiuk
specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii
Alprazolam (nazwa substancji czynnej leku wspomnianego w pytaniu) należy do grupy pochodnych benzodiazepiny, czyli leków, które mogą powodować uzależnienie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Czas, po którym mogą wystąpić objawy charakterystyczne dla uzależnienia, zależy między innymi od okresu, częstotliwości i wielkości przyjmowanej dawki oraz indywidualnej podatności danej osoby na uzależnienie. Ważne jest także występowanie zarówno w przeszłości, jak i obecnie innych ewentualnych uzależnień, między innymi od alkoholu, czy innych używek.
Jak w przypadku każdych pochodnych benzodiazepiny okres leczenia alprazolamem (dawkowanie systematyczne) powinien być możliwie jak najkrótszy i nie przekraczać 8, a maksymalnie 12 tygodni. Niemniej, w praktyce klinicznej przy codziennym stosowaniu określonej dawki leku dokłada się starań, aby okres ten nie przekraczał jednego miesiąca, a są też pacjenci, którzy już po kilkunastu dniach stosowania tego leku przejawiają objawy uzależnienia psychicznego.
Natomiast w przypadku okresowego doraźnego brania leku (jak w pytaniu 0,5 mg 2 razy w tygodniu) ryzyko uzależnienia fizycznego znacznie spada, niemniej jednak, ponieważ lek jest stosowany 2 razy w tygodniu systematycznie od około 2 lat bez informacji o istotnie dłuższych przerwach w jego stosowaniu - do rozważenia jest ryzyko uzależnienia psychicznego u danej osoby. Dlatego prowadzący pacjenta lekarz psychiatra w trakcie okresowych wizyt lekarskich na bieżąco rozpatruje wskazania do stosowania danego leku, korzyści wynikające dla danego pacjenta z jego stosowania i możliwe objawy uboczne, w tym ryzyko uzależnienia - szczególnie uzależnienia psychicznego. Ocenia także, czy możliwe jest w aktualnej sytuacji życiowej konkretnego pacjenta włączenie innych, bezpieczniejszych i nieuzależniających form leczenia współwystępujących ze schizofrenią zaburzeń lękowych - czy to farmakologicznych, czy psychoterapii.